در این مقاله قصد داریم به مقایسه پوکه معدنی و پوکه صنعتی بپردازیم. در ادامه با نحوه تشکیل پوکه معدنی و پوکه صنعتی آشنا خواهید شد. اگر قصد خرید پوکه صنعتی و پوکه معدنی را دارید مطالب زیر را بخوانید تا در هنگام خرید دچار اشتباه و یا سردرگمی نشوید.
پوکه معدنی چیست؟
هنگامی که آتشفشان شروع به فوران می‌کند از آن مواد مذابی به شکل جامد، مایع و گاز خارج می‌شوند. پوکه معدنی محصولی از فوران های آتشفشانی انفجاری است که به دنبال انبساط شدید گازهای محلول در گدازه ها با ترکیب شیمیایی اسیدی ایجاد شده است. خنک سازی سریع سنگ باعث جلوگیری از تبلور می شود. این سنگ معدنی به دنبال به دام انداختن گازها و تولید کم و بیش مواد معدنی تشکیل می شود. در طول انجماد، بخارات موجود در ماگما، به طور ناگهانی آزاد شده و باعث تورم کل توده ماگما می شوند. در طی این مرحله از خنک سازی سریع، تغییرات خاصی در ساختار فیزیکی مواد مختلف آتشفشانی شده است.
ماگما که منشأ پوکه است، دارای چنین ترکیب شیمیایی است که اجازه می دهد گسترش سریع گازهای محلول در داخل ماگما، یک نوع کف تشکیل دهد. خنک سازی سریع گدازه، انجماد غیر منتظره ای از قسمت مایع در اطراف حباب های گاز را ایجاد می کند که این شکل کف مانند، پوکه را ایجاد می کند. قسمت داخلی سنگ در واقع از تعداد زیادی کانال با قطر بسیار کم تا متوسط تشکیل شده است که بین خود و همچنین خارج ارتباط برقرار می کنند.
پوکه سنگ آذرین پیکروکلاستیک است که در لحظه ریزش تقریباً مایع است و آنقدر سریع خنک می شود که دیگر فرصتی برای تبلور آن نیست. هنگامی که جامد می شود، بخارهای محلول در آن ناگهان آزاد شده و کل توده به کف تبدیل شده که بلافاصله یکپارچه می شود. اگر تحت فشار بیشتری خنک شود، یک شیشه جامد یا ابسیدین تشکیل می شود. هر نوع گدازه، در صورت مساعد بودن شرایط، ممکن است حالت پوکه ای به خود بگیرد، اما بازالت و آندزیت به دفعات در این فرم مانند تراکتیت و ریولیت ظاهر نمی شوند. پوکه معدنی انواع مختلفی دارد و در اندازه‌های گوناگون نیز با توجه به نیاز مصرف کنندگان یافت می‌شود.
پوکه معدنی طبیعی چه کاربردی دارد
این سنگ یک سنگ منحصر به فرد است که به دلیل وزن سبک و چگالی کم مورد توجه قرار گرفته است (پوکه خشک می تواند در آب شناور باشد). این ماده معمولاً در بلوک های سیمانی، بتونی و به عنوان ساینده در جلا، پاک کن مداد، لایه بردار و برای تولید شلوار جین سنگ شوی استفاده می شود.
- پوکه به دلیل سبک بودن یک سنگ ایده آل برای ساخت بلوک های ساختمانی بتنی سبک است.
- درجه های درشت پوکه خواص ضد لغزش بسیار خوبی ارائه می دهند. صنعت لاستیک و پلاستیک نیز از پوکه به عنوان پرکننده کاربردی استفاده می کند.
- صنعت باغبانی از پوکه برای هوادهی خاک و افزایش توانایی خاک در حفظ رطوبت استفاده می کند. پوکه همچنین می تواند به عنوان محیط رشد گیاهان در کاربردهای غیر خاک و هیدروپونیک عمل کند.
- این ماده همچنین برای از بین بردن خشکی پوست به عنوان لایه بردار از پاشنه پا در طی مراحل پدیکور در برخی از سالن های زیبایی استفاده می شود.
- این ماده بسیار سبک وزن، متخلخل و ساینده است و قرن هاست که در صنعت ساخت و ساز و زیبایی و همچنین در طب اولیه مورد استفاده قرار می گیرد.
- همچنین در اوایل صنعت ساخت کتاب برای تهیه کاغذ روغنی و مواد چسباننده چرمی مورد استفاده قرار گرفت. تقاضای زیادی برای پوکه وجود دارد، به ویژه برای فیلتراسیون آب، مهار نشت مواد شیمیایی، تولید سیمان، باغبانی و به طور فزاینده ای برای صنعت حیوانات خانگی به کار می رود.
پوکه صنعتی چیست؟
پوکه صنعتی نوعی پوکه است که از خاک رس و توسط انسان ساخته می‌شود. از این پوکه نیز برای ساخت شیب ساختمان، ساخت بلوک، کف ساختمان و … استفاده می‌کنند اما کیفیت و مرغوبت پوکه معدنی را به همراه خود ندارد. گلوله های لیکا یک محصول همه کاره اند، که برای بسیاری از برنامه ها، به ویژه در صنعت باغبانی (به عنوان یک وسیله کاشت) و صنایع ساختمان (به عنوان یک عایق) مفیدند.
برخلاف خاک ، Leca فقط مجموعه ای از گلوله های سفالی است و هیچ ماده مغذی ندارد. تمام کاری که آنها انجام می دهند این است که در آب خیس شده و متناسب با آن منبسط می شوند. مواد مغذی مورد نیاز گیاهان را باید به آب اضافه کرد. در حالی که خاک رس می تواند به تنهایی برای رشد گیاهان استفاده شود، همچنین می تواند با خاک و سایر محیط های رشد مخلوط شود.
پوکه مصنوعی چه کاربردی دارد
موارد استفاده معمول در بلوک های بتونی، اسلب های بتونی، پر کردن های ژئوتکنیکی، بتن سبک، تصفیه آب، هیدروپونیک، آکواپونیک و کشت آبی است. LECA یک ماده همه کاره است و در تعداد فزاینده ای از برنامه ها استفاده می شود.
ساخت و ساز: در صنعت ساختمان از آن به طور گسترده ای در تولید بتن سبک، بلوک و عناصر سازه ای پیش ساخته یا منجمد (پانل، پارتیشن، آجر و کاشی سبک) استفاده می شود. LECA که در پسابهای سازه ای در برابر پایه ها، دیوارهای نگهدارنده، تکیه گاه های پل و غیره استفاده می شود، می تواند فشار زمین را 75٪ در مقایسه با مواد معمولی کاهش دهد، و همچنین باعث کاهش پایداری زمین می شود.
زهکشی آب: به نظر می رسد بزرگترین جذابیت لیکا این باشد که به تخلیه آب اضافی کمک می کند، اگرچه از رساندن مداوم تغذیه کافی به ریشه ها جلوگیری می کنند.
کشاورزی: در حالی که گلوله های لیکا برای مدت طولانی دوام می آورند، اما در حقیقت گیاه را تغذیه نمی کند. آن ها هیچ ارزش غذایی ندارند و در درجه اول استفاده از آن ها به عنوان ظرف غذاهای دیگر برای گیاه است. به همین دلیل، آن ها باعث می شوند حشرات و باکتری ها در طول رشد از گیاه دور شوند.
pH خنثی: لیکا هیچ تاثیری بر خاک فعلی مورد استفاده در باغ نخواهد داشت. بدون نگرانی از تأثیر آن، می توان آن را با هر محلول گیاهی برای باغ خود ترکیب کنید. این گلوله ها یک روش ارزان قیمت برای تغذیه طولانی مدت گیاه است.
نحوه تشکیل پوکه صنعتی
پوکه صنعتی طی 3 مرحله زیر تشکیل می شود:
فرآوری اولیه: بعد از اینکه خاک رس از جعبه تغذیه وارد شد، روی نواری حرکت می کند که یک وزن سنج در مسیر آن قرار دارد. این وزن سنج مقدار ماده عبوری در طی روز و واحد زمانی را اندازه گیری می کند. در این قسمت یک آهن ربای برقی نیز وجود دارد که اگر قطعه آهن نیز به همراه مواد اولیه وارد شد، حرکت نوار را قطع می کند زیرا اگر این قطعات وارد ماشین آلات شوند بسیار خطرناک است. مواد اولیه وارد یک آسیاب سنگی می شوند. در زیر این آسیاب سراخ هایی به قطر 14 تا 18 میلی متر وجود دارد. این سوراخ ها در هر اندازه ای می توانند تنظیم شوند. در آسیاب به خاک، آب افزوده می شود تا تبدیل به گل شود و از سوراخ ها عبور کنند. بعد از اینکه گل از سوراخ ها عبور کرد به آسیاب دیگری وارد می شود که بیشتر حکم یک مخلوط کننده را دارد. آسیاب مخلوط کن دارای 2 محور است که پره های آن با حرکت حلزونی به سمت جلو حرکت می کنند. در این آسیاب اگر باز هم نیاز باشد آب افزوده می شود، علاوه بر این افزودنی هایی نیز به آن اضافه می شود. این آسیاب زمان برترین مرحله را برای عمل آوری گل دارد زیرا روند آن کند است. این کندی حرکت باعث می شود که آب کاملا به گل جذب شود و به خوبی ورز داده شود تا حالت یکنواختی بگیرد. سپس مواد به یک مخلوط کن وارد می شوند که مواد اولیه ورز داده می شوند و کاملا یکنواخت می شوند و در نهایت به صورت رشته ای در آورده می شوند.
خشک کردن: بعد از اینکه رشته ها بر روی نوار خوراک ریخته شدند در کوره خشک کن حرکت داده می شود تا خشک شود و به گندوله تبدیل شود.
پخت: در این مرحله گندوله ها (دانه های خشک شده) در مقابل حرارت قرار می گیرند که در این قسمت سیر صعودی حرارت ناگهانی می باشد. حرارت در این مرحله از 200 درجه در مدت 2 ساعت به 400 درجه سانتی گراد می رسد و در مرحله دوم از 400 به 1200 درجه سانتی گراد می رسد. این افزایش ناگهانی، ماده را تا مرز ذوب می رساند و کلیه مواد سوختنی سعی در خروج از محیط را دارند. اما به دلیل اینکه ذرات رس به یکدیگر اتصال شدید دارند، فشار گازهای حاصل باعث ایجاد حباب می شوند و باعث به وجود آمدن یک محیط متخلخل می شوند. به این صورت است که سبکدانه پوکه صنعتی متخلخل به وجود می آید. بعد از اینکه مرحله پخت به اتمام رسید محصول وارد خنک کن می شود.
تفاوت پوکه معدنی و صنعتی
پوکه معدنی طبیعی و پوکه معدنی مصنوعی دارای تفاوت هایی با یکدیگر می باشند و هر کدام کاربرد خاص خودشان را دارند که در اینجا این تفاوت ها را ذکر می کنیم.
- پوکه معدنی به صورت کاملا طبیعی در اطراف کوه آتشفشان تشکیل می شود و این در حالی است که پوکه های صنعتی طی فرآیندهایی در کارخانجات از خاک رس به دست می آیند که برای استفاده در زمینه های مختلف کاربرد دارند. در نتیجه برای ساخت پوکه مصنوعی به زمان و هزینه نیاز است اما پوکه معدنی از این نظر به صرفه تر است.
- پوکه معدنی دارای قدرت و مقاومت بسیار بالایی برای استفاده در ساخت و ساز از است زیرا شکسته نمی شود اما پوکه مصنوعی این ویژگی را ندارد. علاوه بر این بتن های طراحی شده با پومیس به عنوان بتن های کاملا مقاوم در سدسازی و همچنین ساختمان سازی به طور گسترده ای مورد استفاده قرار می گیرند.
- پوکه معدنی دارای قدرت و مقاومت بسیار بالایی برای استفاده در ساخت و ساز از است زیرا شکسته نمی شود اما پوکه مصنوعی این ویژگی را ندارد.
- پوکه معدنی یک ماده کاملا ویژه است که به دلیل آسیب پذیری و تحلیل، عدم اشتعال و ویژگی های مهم دیگردر تمامی محورهای سازه ای مانند استفاده در کف خیابان ها، گزینه ای کاملا مناسب است. اما پوکه صنعتی در کارخانجات با تغییر و تحولاتی خاص تولید می شود که این امر یک محور ایده آل برای به کارگیری آن ایجاد می کند، زیرا انواع پوکه های صنعتی به طور کل مناسب ترین گزینه در امور صنعتی و سازه های صنعتی است.
- پوکه معدنی طبیعی بسیار سبک است، سرشار از املاح معدنی و به خصوص سیلیکات است. قدرت جذب بالایی دارد اما پوکه مصنوعی به دلیل اینکه از خاک رس تشکیل شده است این قدرت را به اندازه پوکه طبیعی ندارد.
- بیشترین کاربرد پوکه مصنوعی در کشاورزی و باغبانی می باشد اما پوکه طبیعی در ساخت و ساز، جاده سازی، صنعت، کشاورزی و … کاربردهای بیشتری دارد.
مقایسه پوکه معدنی و پوکه صنعتی
در این قسمت قصد داریم خصوصیات وزن مخصوص دانه بندی پوکه صنعتی و پوکه معدنی را با یکدیگر مقایسه کنیم.
وزن مخصوص پوکه معدنی و پوکه صنعتی
پوکه صنعتی در مقابل پوکه معدنی وزن مخصوص پایین تری دارد، زیرا یکی از اهداف تولید این سبکدانه مصنوعی داشتن وزن سبک تر بوده است. طبق آمار وزن مخصوص دانه های لیکا 220-320 Kg/m3 و وزن مخصوص بتن لیکا در حالت متراکم 950 Kg/m3 و در حالت غیر متراکم 700 Kg/m3 است. وزن کم این دانه، به دلیل وجود فضاهای خالی دانه ها است که بر حسب دانه بندی، بین 73 تا 88 درصد فضای کل را اشغال می کند.
دانه بندی پوکه معدنی و پوکه صنعتی
دانه بندی پوکه معدنی و صنعتی هر دو در یک رنج است. دانه بندی لیکا در کارخانه تولید شده اما دانه بندی پوکه معدنی توسط سرندهای صنعتی جداسازی و تولید شده است. در مواردی که کلوخه های بزرگ از معدن استخراج می شوند، با دستگاه های خردکن، شکسته و از سرند عبور داده می شوند. پوکه صنعتی به صورت دانه بندی مخلوط 25-0 میلی متر وارد سرند می شوند و به سه رده دانه بندی 4-0، 10-4 و 20-10 میلی متر جدا می شوند.
مقایسه قیمت پوکه صنعتی و پوکه معدنی
در اینجا قصد داریم قیمت پوکه معدنی و صنعتی را مورد بحث قرار دهیم. پوکه معدنی خصوصیات منحصر به فردی دارد که در پوکه صنعتی یافت نمی‌شود و همین امر موجب بالاتر بودن قیمت پوکه معدنی نسبت به پوکه صنعتی گردیده است.
پوکه معدنی کاربردهای بیشتری نسبت به پوکه صنعتی دارد به عنوان مثال پوکه از پوکه معدنی در تصفیه آب و تقویت گیاهان استفاده می‌کنند. درحالی که پوکه صنعتی این کاربرد را ندارد.
پوکه معدنی بهتر است یا پوکه صنعتی
با مقایسه دو نوع اصلی پوکه یعنی صنعتی و معدنی متوجه شدیم که پوکه معدنی قابلیت ها و استفاده های فراوانی دارد که هم استحکام بالاتر و هم وزن پایین تری دارد. پوکه معدنی از نظر کاربرد کشاورزی ممتاز است و از نظر تخلخل با نوع صنعتی قابل مقایسه نیست. پوکه معدنی دارای وزن کمتر، قیمت مناسب تر و کارایی بالاتری است.