کاربرد توف آتشفشانی چیست؟ در این مطلب قصد داریم شما را با نحوه تشکیل توف آتشفشانی، مزایا و کاربردهای آن آشنا کنیم. در برخی از مناطق کشورمان شاهد وجود کوه‌های آتشفشان هستیم. این کوه‌ها هنگامی که مواد درونشان فوران می‌کند. موادی هم چون گاز، مایع و جامد از آن‌ها خارج می‌شود که بر روی زمین می‌نشینند و سنگ‌های آتشفشانی و توف آتشفشانی را پدید می‌آوردند. در ادامه با ما همراه باشید تا به اطلاعات مفیدی در زمینه توف آتشفشانی و کاربرد توف آتشفشانی دست یابید.
توف آتشفشانی چیست؟
هنگامی که یک کوه آتشفشانی منفجر می‌شود، برخی مواد مانند گاز،مایع و جامد از دهانه آن خارج می‌شود. برخی از این ذرات خارج شده بسیار کوچک و سبک هستند به طوریکه اندازه آن‌ها ممکن است به 2 میلیمتر برسد. این ذرات کوچک با جریان بادها به مناطق دیگر می‌روند و روی هم انباشه می‌شوند. حال اگر این ذرات دمای بالایی داشته باشند به یکدیگر جسبیده و سنگ توف را تشکیل می‌دهند. سنگ توف یکی از سنگ‌های آذرین است اما با توجه به اینکه با تجمع ذرات تشکیل می‌شود یک ساختار لایه‌ایی دارد. شکل و نوع ساختار توف آتشفشانی به نوع سنگ درون آتشفشان، دهانه آتشفشان و سایر عوامل بستگی دارد. رنگ این نوع سنگ آذرین به محل تشکیل آن بستگی دارد زیرا ممکن است در زمان تشکیل مواد دیگری هم با آن همراه شود.
توف آتشفشانی چگونه به وجود می‌آید؟
هنگامی که آتشفشان فوران می‌کند از دهانه خود سنگ، خاکستر، ماگما و سایر مواد را منفجر می‌کند و بیرون می‌ریزد. این مواد از هوا عبور کرده و در اطراف آتشفشان فرو می‌ریزند. مواد خارج شده به صورت سنگ فشرده و سیمان می‌شوند. در نتیجه سنگی تشکیل می‌شود که به آن توف آتشفشانی می‌گویند.
توف‌ها بر اساس نوع ترکیبات به سه دسته زیر تقسیم می‌شوند:
توف بلورین آتشفشان
توف بلورین نوعی توف آتشفشانی است. که بیش از 50 درصد آن را ماگمای عامل انفجار تشکیل می‌دهد و حاوی بلور فراوانی است.
توف شیشه‌ای آتشفشان
توف شیشه‌ای آتشفشان نوعی توف است که بیش از پنجاه درصد آن را شیشه آتشفشانی تشکیل می‌دهد.
توف سنگی آتشفشان
توف سنگی آتشفشان نیز نوعی توف آتشفشانی است که بیش از 50 درصد آن را سنگ‌هایی که در هنگام انفجار از دهانه آتشفشان خارج می‌شوند تشکیل می‌دهد.
ویژگی‌های توف آتشفشانی
از آنجایی که نحوه تشکیل شدن توف به پوکه معدنی شباهت دارد، بسیاری از ویژگی‌های پوکه معدنی را نیز داراست:
- ویژگی قابل توجه توف آتشفشانی، کم وزن بودن و سبکی آن است، به همین دلیل توف را بسیار پرکاربرد کرده است.
- به دلیل خاستگاهی که توف آتشفشانی دارد، دارای قابلیت تحمل دماهای بالایی می‌باشد به همین دلیل است که در برابر حرارت مانند عایق عمل می‌کند.
- توف نیز مانند پوکه در ساختار خود حباب‌های هوا یا همان تخلخل دارد که باعث کم وزن شدن آن و البته عایق صدا بودن آن شده است.
- توف همچنین دارای خاصیت ضد باکتری و ضد جانوران موذی و حشرات را دارد.
کاربرد توف آتشفشانی
سنگ توف نسبتا نرم است و از دوران باستان برای ساخت و ساز از آن استفاده می‌کردند. توف آتشفشانی به دلیل طیف رنگ جذابی که دارد از آن در تزیین نماهای ساختمان به عنوان سنگ‌های ساختمانی استفاده می‌کنند. این نوع سنگ‌ها با قابلیت نگهداری آب نیز در ساخت سد کاربرد دارد. سنگ توف به دلیل وزن کمی که دارد از آن برای ساخت بتن سبک نیز استفاده می‌کنند. در ادامه برخی کاربردهای این سنگ آتشفشانی را بیان می‌کنیم:
- از اصلی‌ترین کاربردهای توف آتشفشانی می‌توان به استفاده آن در ساخت مصالح ساختمانی اشاره کرد.
- از توف آتشفشانی به دلیل تخلخل بسیار زیاد و مستحکم بودن در ساخت بتن استفاده می‌کنند.
- توف آتشفشانی، قابلیت نگهداری آب را دارد. از این رو در احداث سد از توف آتشفشانی استفاده می‌کنند.
- از مهم‌ترین کاربرد توف آتشفشانی، استفاده آن در صنعت دیزاین و دکور است. توف آتشفشانی معمولا به رنگ سبز خاصی دیده می‌شود. از این رو از توف برای طراحی و دیزاین در دیوارهای منزل، رستوران‌ها، هتل‌ها، تالارها و … استفاده می‌کنند.
- در ساخت بلوک سبک لیکا از توف آتشفشانی به دلیل سبک بودن استفاده می‌کنند.
- از دیگر کاربرد توف آتشفشانی می‌توان به ساخت شیب نیز اشاره نمود.
- در ساخت کف پارکینگ نیز از توف آتشفشان استفاده می‌شود.
- و کاربردهای دیگر …
مزایای کاربرد توف آتشفشانی
- از مهم‌ترین ویژگی‌های توف آتشفشانی می‌توان سبک بودن آن را نام برد.
- توف آتشفشانی به دلیل ساخته شدن در دمای بالا ضد حریق است.
- وجود تخلخل در توف آتشفشانی بسیار بالا است.
- توف آتشفشانی در برابر تغییرات دمای هوا کاملا سازگار است.
- توف آتشفشانی عایق صدا است.
- به دلیل تنوع رنگی توف آتشفشانی جلوه زیبایی دارد.
- توف آتشفشانی ضد حشرات و جانوران موذی است.
انواع توف آتشفشانی
خاکستر آتشفشانی می‌تواند از لحاظ ترکیب متفاوت باشد.
توف‌های آتشفشانی بر اساس اندازه قطعات و نوع قطعات دسته‌بندی می‌شوند. توف‌هایی با قطعات کوچک را دانه ریز و قطعات بزرگ را دانه درشت می‌گویند. توف‌ها می‌توانند شامل ذراتی به اندازه گرد و غبار تا ذراتی به اندازه تخته سنگ باشند.
تقسیم بندی توف‌ها از نظر نوع ترکیبات
- نفوذی
- جوش خورده
- کریستالی
توف نفوذی
هنگامی که آتشفشان فوران می‌کند و خاکستر و ماگما در اطراف خود می‌ریزد، به داخل حفره سنگ‌ها نفوذ می‌کنند، علت نام گذاری بر روی این توف نیز همین است. این نوع توف، به قطر یک میلیمتر است که به عنوان توف‌های نفوذی شناخته شده‌اند.
توف خودجوش
این نوع توف‌ها، به دلیل دارا بودن دمای بالا روی یکدیگر به صورت لایه‌ای انباشته شده و در مدت زمان کوتاهی به یکدیگر جوش می‌خورند.
شکل 4. توف خودجوش
توف کریستالی
توف‌هایی هستند که از خاکستری که عمدتا از کریستال‌های منفرد تشکیل شده باشند و بسیار کمیاب هستند.
شکل 5. توف کریستالی
تقسیم بندی توف‌ها از نظر رنگ
- توف سبز
- توف قهوه‌ای تیره
- توف قهوه‌ای روشن
- توف سیاه
با دارا بودن طیف جذابی از رنگ‌ها کاربردهای زیادی دارد. مقاومت بسیار زیاد توف در برابر حرارت و شعله مستقیم باعث شده که از آن در جاهایی که دیگر سنگ مناسب نیست، از توف استفاده شود. برای استخراج سنگ آتشفشانی توف از مواد شیمیایی مضر استفاده نمی‌شود.
توف سبز
توف سبز چه نوع سنگی است؟ همان گونه که از قبل گفتیم فوران ماگما و خاکستر آتشفشانی می‌تواند با یکدیگر متفاوت باشد. نوع سنگ توف‌ها و اندازه ذرات آن‌ها بستگی به محیط آتشفشان دارد. عمدتا رنگ توف‌ها از زرد کمرنگ تا سبز و از قرمز تا قهوه ای است.
شکل 6. توف سبز
توف سبز چه کاربردی دارد؟
از توف‌های سبز به عنوان سنگ ساختمانی برای دکوراسیون و تزیین نمای بیرونی ساختمان یا دیوار پارک‌ها و چینش در فضاهای سبز استفاده می‌شود.
علت سبز بودن توف سبز چیست؟
رنگ این نوع توف اغلب سبز است و در برخی مناطق نیز خاکستری رنگ است. اما دلیل سبز بودن توف سبز چیست؟ این رنگ زیبا و منحصر به فرد به دلیل وجود عناصر كلر يا آهن 3 ظرفيتی است. این مواد هنگامی که با خاکستر حاصل از آتشفشان‌ها ترکیب شوند رنگ سبز فوق‌العاده زیبایی را به وجود می‌آورند. این زیبایی در رنگ باعث شده که از توف سبز در بسیاری از کارهای هنری استفاده شود.
متشکریم که تا انتهای مقاله ی “توف آتشفشانی و کاربرد توف آتشفشانی” با ما همراه بودید. نظرات و پیشنهادات خودتان را در بخش نظرات سای پوکه معدنی قروه با ما در میان بگذارید. در انتها چند تصویر از انواع توف را مشاهده می‌نمایید.
شکل 7. توف قهوه ای تیره
شکل 8. توف قهوه ای روشن
شکل 9. توف سیاه