آتشفشان یکی از پدیدههای دائمی در طول تاریخ بوده است که تاکنون دچار تحول نشده است. در اینجا قصد داریم شما را بطور کامل با آتشفشان آشنا کنیم همچنین انواع سنگ های آتشفشانی و کاربرد آنها را مورد بررسی قرار خواهد داد. با ما همراه باشید.
آنچه خواهید خواند
آتشفشان چیست؟
آتشفشان یکی از شگفتیهای زمین است که به وسیله آن مواد آتشفشانی درون زمین که به شکل جامد، مایع و گاز هستند، بر روی سطح زمین میآیند. این مواد هنگامی که از درون زمین بیرون میآیند اطراف دهانه آتشفشان بر روی یکدیگر انباشته میشوند و کوه آتشفشان را به وجود میآورند.
در برخی از آتشفشان ها با خروج مواد مذاب از دهانهی آتشفشان دیگر فعالیت آتشفشان به پایان میرسد. اما در برخی دیگر از آتشفشان ها با خروج مواد مذاب فعالیت آتشفشان به پایان نمیرسد و مدت زیادی فعال است. در برخی دیگر از آتشفشان ها بعد از خروج مواد مذاب ممکن است آتشفشان برای همیشه خاموش شود و دیگر فعالیتی نکند.
از دهانهی آتشفشان ها همزمان با خروج مواد مذاب دود غلیظ رنگی نیز خارج میشود. مواد مذاب خارج شده از آتشفشان به زمین میرسند بر روی سطح زمین برجستگی ایجاد میکنند که این برجستگی تبدیل به سنگهای آتشفشانی میشود.
انواع سنگ های آتشفشانی و کاربرد آنها
حال که با مفهوم آتشفشان آشنا شدید نوبت آن است که به معرفی انواع سنگهای حاصل از آتشفشان بپردازیم.
سنگ تراکیتی آتشفشانی
- بیشتر حجم سنگ تراکیتی را فلدسپار آلکالن تشکیل میدهد.
- این سنگ ظاهری نرم دارد از این رو به سنگ خمیر مشهور است.
- این سنگ به دلیل سست بودن عناصرش به تنهایی کاربرد خاصی ندارد و آن را با سایر مصالح دیگر مخلوط و سپس مورد استفاده قرار میدهند.
سنگ داسیتی یا ریولیتی آتشفشانی
- سنگ داسیتی یا ریولیتی دارای فنوکریستهای کوارتز فراوانی است.
- دانهی این سنگها ریز هستند و در ابعاد کوچک به چشم میخوردند.
- سنگ دایستی یا ریولیتی کاملاً شبیه به سنگهای گرانیتی است و ظاهر نسبتاً زیبایی دارد.
- از سنگ داسیتی در ساخت کاشی و سرامیکهای گران قیمت استفاده میشود.
- از این نوع سنگ آتشفشانی برای تزئین منازل، ادارهها، رستورانها، پارکها و غیره استفاده میشود.
سنگ لاتیت آتشفشانی
- سنگ لاتیت آتشفشانی کاملاً شبیه به سنگ آندزیت و بازالت آتشفشانی است ولی با این تفاوت که میزان فلدسپار غنی از پتاسیم در لاتیت بیشتر است.
- این نوع سنگ بسیار مقاوم است از این رو در ساختمان سازی مورد مصرف قرار میگیرد.
سنگهای فنولیتی، تفریتی و بازانیت آتشفشانی
- سنگهای فنولیتی، تفریتی و بازانیت نوعی سنگ بسیار گران قیمت و کمیاب است که تنها در مناطق قارهای یافت میشود.
- این سنگ دارای مقدار زیادی فنوکریست های فلدسپاتوئید است و از نظر ظاهری شبیه به سنگهای صحرایی است بطوری که تشخیص آنها از یکدیگر بسیار مشکل است.
- از این نوع سنگ برای ساخت جواهرات و زیور آلات گران قیمت استفاده میکنند.
سنگ آندزیت و بازالت آتشفشانی
- یکی از فراوانترین سنگهای آتشفشانی سنگ آندزیت و بازالت است که در رنگهای مختلفی وجود دارد.
- این سنگها جلوه بسیار زیبایی دارند که در تزئینات و ساخت زیور آلات از این نوع سنگ استفاده میکنند.
سنگ پوکه
- یکی از مهمترین و اصلیترین سنگهایی که توسط آتشفشان به وجود میآید سنگ پوکه است.
- سنگ پوکه دارای میزان تخلخل بسیار بالایی است و وزن بسیار کمی دارد.
- این سنگ در اندازههای مختلفی یافت میشود به همین خاطر اسم های متنوعی دارد که عبارتاند از: پوکه نخودی، پوکه عدسی و…
سنگ آتشفشانی پوکه کاربردهای فراوانی دارد که ما در اینجا تنها به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد. کاربردهای سنگ پوکه عبارتاند از:
- ساخت بلوک: از پوکه معدنی بیشتر برای ساخت بلوکهای سقفی و دیواری استفاده می شود.
- ساخت بتن: ساخت بتون سبک و موزاییک سبک نیز از دیگر کاربردهای پوکه معدنی می باشد.
- مقاومت بالای پوکه معدنی باعث شده است که از آن در ساخت سدها و پل ها کاربرد فراوان داشته باشد.
- از پوکه معدنی برای عایق بندی در برابر صدا، آب و حرارت استفاده می شود.
- کاربرد دیگر پوکه معدنی استفاده برای رنگبری پارچه ها می باشد.
- در ساختمان سازی برای ساخت شیب پشت بام، ساخت کف مورد استفاده قرار میگیرد.
- از پوکه معدنی در تصفیه آب هم استفاده های فراوانی میشود.
سنگ پا
- سنگ پا نوعی سنگ آذرین درونی است که با سرد شدن مواد مذاب خارج شده از آتشفشان پدید میآید.
- این سنگ دارای تخلخل بسیار بالایی است.
- سنگ پا از گذشته تاکنون برای نظافت و جدا سازی پوست مرده کف پا استفاده میشود.
- سنگ پا باعث میشود تا سلولهای مرده از کف پا جدا شده و حس تازگی و طراوت به انسان دست دهد.
توف آتشفشانی
- هنگامی که مواد مذاب از دهانهی آتشفشان خارج میشود به همراه تولید سنگهای آتشفشانی موادی همانند خاکستر نیز خارج میشود.
- این خاکسترها به توف آتشفشانی معروف هستند که کاربردهای گوناگونی دارند.
- از توف آتشفشانی در ساخت و تهیه بلوک، بتن، کف ساختمان و غیره استفاده میکنند.
- به دلیل اینکه سنگ توف دارای حالت سبزی چشم نوازی است از آن در جهت زیبایی مکان های عمومی مثل پارک سازی و دیوار سازی استفاده می شود.
